De uitspanning Kraantje Lek heeft in de oorlog een hele speciale rol gespeeld. Het bedrijf is niet gevorderd, maar lag aan de rand van het spergbied dat rondom het landgoed Elswout lag. De Duinlustlaan aan de westzijde en de Elswoutlaan aan de oostzijde omringde het landgoed. Het wachtlopen vanuit Kraantje Lek is berucht en daardoor zeer "bekend" geworden.

Wat hield dat wachtlopen? Waarom moest men wachtlopen en wat werd er al of niet mee bereikt? Wij gaan daar aan de hand van historische gegevens antwoord op geven.

1941: SABOTAGE !!!!!
Tussen 31 juli en 5 augustus is ten westen van de uitspanning Kraantje Lek de waterleiding naar Elswout - van de Duitsers -  moedwillig doorgesneden. Op last van de bezetter komt als représaille een bewakingsdienst die gelopen moet worden door de mannelijke bevolking uit de omgeving. Er worden 150 man aangewezen. Het "WACHTLOPEN" is begonnen. Vanaf 12.00 uur 's-middags moet er wacht gelopen worden tot zons-opkomst gedurende 20 dagen.

Origineel document. Klik op Ctr + om de tekst beter te lezen.

 
Een groep mannen staat te luisteren naar de instructies die een Duits soldaat geeft, rechts op de foto.
(foto uit de collectie Voorwalt Overveen).

 
Origineel document. Klik op Ctr + om de tekst beter te lezen.

Het Grote Huis op het landgoed "Elswout" was gevorderd door de Duitsers. Er werd een radio- telefooncentrale gevestigd met als doel de aankomende vliegtuigen vanuit Engeland te kunnen onderscheppen en een tegenaanvallen te doen.
Het Grote Huis zoals het dus in de volksmond ook wel genoemd werd was niet afgebouwd. Gas, licht en water evenals telefoon ontbraken. De Duitsers legde dit aan en al gauw waren dit objecten voor het verzet om te saboteren. Het ging hoofdzakelijk om de telefoonkabels, maar ach een leiding of kabel meer of minder maakte niet uit. Dus saboteren door het verzet lag voorhanden.
(foto: gemaakt door een Duits soldaat in 1941. Er staan nog geen antennes op het dak, die kwamen later).

1942: Opnieuw SABOTAGE !!!!!
8 september: Er is weer gesaboteerd bij de kabels ten westen van de uitspanning Kraantje Lek. Opnieuw moeten burgers wachtlopen voor een periode van 4 weken in opdracht van het commissariaat-generaal voor de openbare veiligheid. Weer worden zo'n 150 mannen opgeroepen zich te melden voor de kabelwacht.

In oktober is het weer raak. Er komt een verordening op 24 oktober dat er weer dag en nacht "kabelwacht" gelopen moet worden. Alle kabels van de Duitse Weermacht moeten worden bewaakt gedurende acht weken. De spertijd wordt vervroegd van 24.00 naar 20.00 uur en gaat in op 25 oktober 1942. Er worden aanplakbiljetten door de gehele gemeente opgehangen die zijn ondertekend door de NSB-burgemeester J.W. Zigeler.

Opnieuw een groep mannen voor de kabelwacht.
(foto uit de collectie Voorwalt Overveen).

1943: Alweer SABOTAGE!!!!!
1 februari: Het kabelwachtlopen neemt nu ernstige vormen aan. Er is weer gesaboteerd en de bezetter is het beu.

(foto uit de collectie Voorwalt Overveen)

Opnieuw worden ruim 150 mannen opgeroepen om kabelwacht te lopen. Opnieuw instructies door de Duitse soldaat die rechts een beetje achteloos staat te kijken. Maar nu is het menis. Er zijn regels opgesteld: Allereerst een aankondiging of Bekanntmachung!

Dan de regels:

Naar aanleiding van de bekendmaking van 31 januari1943 van de Höherer SS- und Polizeiführer und Generaalkommissar für das Sicherheitswesen Rauter moet vanaf heden de bevolking voor onbepaalde tijd bewakingsdiensten worden verricht. (Wegbewaking). Het is de posten nadrukkelijk verboden zich te doen vervangen, terwijl ook het plaatsen van wachthuisjes, het meenemen van stoeltjes en tuinparasols naar de posten verboden is. Hiertegen, evenals tegen het te vroeg verlaten van de post, zullen strenge maatregelen worden genomen. Uitgezonderd zijn de in de gemeente wonende Rijksduitsers, leden der NSB en zij die werkzaam zijn bij werken voor de Duitse Wehrmacht.

 
(Foto uit de collectie Voorwalt Overveen).

WORDT VERVOLGD!